Nước mắm Phan Thiết Mũi Né thuộc loại lão làng trong ngành hàng nước mắm. Với hơn 200 năm kinh nghiệm, nước mắm nơi đã đã và đang trở thành niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
Nước mắm Phan Thiết Mũi Né có mùi hương nước mắm rất riêng và nồng nàn hương vị biển làm xao xuyến lòng người tứ phương . Trước sự cạnh tranh khốc liệt, những năm qua, ngành sản xuất nước mắm truyền thống ở Phan Thiết vẫn có thế trụ vững được trên thị trường. Với hơn 200 năm kinh nghiệm, nước mắm nơi đã đã và đang trở thành niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
Mục lục
Nguyên liệu cá cơm làm nước mắm ngon nức tiếng
Nguyên liệu chính để sản xuất nước mắm Phan Thiết chính là cá cơm. Cá cơm thường xuất hiện bắt đầu từ tháng tư cho đến tháng tám âm lịch, là loại cá nhỏ, con to chỉ bằng ngón tay út hay bằng chiếc đũa, nhưng phân rã thành mắm nhanh, nên thời gian thành nước mắm cũng ngắn. Chất lượng cá cơm còn phụ thuộc vào thời gian đánh bắt cá. Vào tháng tám, con nào cũng đều béo mập thì nước mắm mới ngon và đạt độ đạm đúng chuẩn.
Làng chài nước mắm Phan Thiết Mũi Né
Cá cơm có thân mình trắng, dài chừng đốt ngón tay. Cá cơm chỉ có vào mùa nước cạn, khoảng tháng ba âm lịch. Tuy nhiên trước đó khoảng nửa tháng, người ta đã thấy nó xuất hiện, lúc này chúng hãy còn rất nhỏ, chỉ to hơn cây tăm một chút, dân gian không gọi nó là cá cơm mà gọi cá mờm. Mùa cá cơm diễn ra rất nhanh trên dưới một tháng do đó người ta tranh thủ thả lưới cả ban đêm.
Con đường “công danh” của nước mắm Phan Thiết
Nước mắm Phan Thiết Mũi Né đã ra đời 200 năm. Ðến đầu thế kỷ 20 nước mắm Phan Thiết Mũi Né đã có nhiều nhãn hiệu nổi tiếng được bán rộng rãi khắp cả nước.
Ban đầu do ngư dân đánh bắt cá nhiều không tiêu thụ hết nên chuyển qua muối cá để bảo quản, sau đó họ nghiên cứu, sáng tạo ra phương pháp kéo rút sống lấy nước mắm từ thô sơ đến hoàn chỉnh nhờ đó mà thương hiệu nước mắm Phan Thiết ra đời. Qua đó cho thấy nghề sản xuất nước mắm Phan Thiết Mũi Né hình thành cùng lúc với nghề đánh cá. Lúc đầu những ngư dân chủ yếu dùng chum, vại, mái để muối chượp sau đó dùng thùng gỗ có sức chứa lớn. Nghề nước mắm Phan Thiết Mũi Né phát triển nhất là từ khi làm được những thùng gỗ lớn có sức chứa từ 5–10 tấn cá.
Nhà thùng nước mắm Phan Thiết Mũi Né
Quy trình sản xuất nước mắm Phan Thiết
Người dân Phan Thiết sử dụng thùng gỗ hình trụ gọi là thùng lều, cao 2–2,5 m, đường kính 1,5–2 m với dung tích từ 2.5–8 m3 để muối cá. Khi “niền” thùng gỗ lại bằng dây song, các mảnh gỗ được siết chặt vào nhau.
Cá cơm đánh bắt về được chọn lựa kỹ, bỏ các con to hay nhỏ quá hoặc không tươi, đem vào muối không cần rửa lại. Khi muối phải tuân theo tỷ lệ 10 cá 4 muối, hay 3 cá 1 muối. Hai thành phần đó trộn chung cho thật đều mà không để nát, gọi là chượp. Sau khi cho chượp vào đầy thùng lều thì phủ lên cá kè đã được kết lại thành tấm chiếu, rải một lớp muối lên trên rồi cài vỉ tre trên mặt và xếp lớp đá đè xuống.
Sau 2–4 ngày người ta mở nút lù có cụm lọc ở đáy thùng lều tháo dịch cá chảy ra. Dịch này gọi là nước bổi do những enzymes trong ruột cá giúp thuỷ phân phần nội tạng cá mà thành. Nước bổi có thành phần đạm, nhưng có mùi tanh, chưa ăn được, thường được lọc bỏ váng bẩn để làm nước châm vào những thùng chượp đã chín nhằm tăng độ đạm.
Sau khi nước bổi rút hết, chượp trong thùng sẽ bắt đầu xẹp xuống và bắt đầu quá trình thuỷ phân chính. Tác nhân chính của quá trình này là một loại vi khuẩn kỵ khí thì cần thời gian từ 8–18 tháng thì mới thuỷ phân xong thân cá. Nước mắm hình thành với màu vàng rơm trong suốt tới nâu đỏ cánh gián (tuỳ theo từng mẻ cá) không còn mùi tanh mà có mùi thơm đặc trưng.
Nước mắm Phan Thiết Mũi Né thơm ngon, đậm đà hương vị
Chính vì các giá trị cao quý và khắt khe về quy trình kiểm soát chất lượng này đã khiến doanh nghiệp Masan Consumer chọn nhà thùng Phan Thiết làm một trong các nơi thu mua nước mắm nhỉ cốt. Đây là thông tin được xác nhận từ phía đại diện doanh nghiệp này.
Nước mắm Phan Thiết Mũi Né vinh hạnh được Sách kỷ lục Việt Nam công nhận là Top 10 nước chấm gia vị nổi tiếng Việt Nam. Nước mắm Phan Thiết hôm nay còn được xem chính là một trong những món quà lưu niệm đầy ý nghĩa, mà du khách khắp nơi khi đến tham quan nghỉ dưỡng tại thành phố biển đem về biếu, tặng người thân và bè bạn.
>>> Xem thêm:
